کود اسب چیست؟

کود اسب از مدفوع این حیوان به دست می‌آید و مشابه کودهای گاوی و گوسفندی، از گروه کودهای دامی با منشأ مواد آلی و زیستی محسوب می‌شود. مانند سایر کودهای دامی، میزان مواد غذایی موجود در سرگین اسب بستگی به عواملی همچون نوع خوراک حیوان دارد. به عنوان مثال، کود حاصل از اسبی که در بازه‌ای با یونجه و شبدر تغذیه شده، تفاوت زیادی با کود بدست آمده از اسبی که تغذیه‌اش از جو، کاه و کلش گندم بوده، خواهد داشت. به عبارت دیگر، اگر جیره غذایی یک دام از نظر یک عنصر خاص ضعیف باشد، کود تولید شده نیز در آن عنصر ضعیف خواهد بود. بنابراین، میزان عناصر غذایی موجود در کود اسب ثابت نبوده و از دامی به دام دیگر و از جیره‌ای به جیره دیگر متفاوت است.

کودحیوانی اسب چه ویژگی هایی دارد؟

کود حیوانی (سرگین) اسب به عنوان کودی نسبتاً خشک و گرم شناخته می‌شود که سرشار از ازت (نیتروژن) است. این کود به سرعت تخمیر می‌شود و حرارت بالایی تولید می‌کند، به همین دلیل به آن “کود گرم” نیز گفته می‌شود. در ییلاقات، مناطق کوهستانی و اراضی سرد و مرطوب، کود اسب به دلیل توانایی در گرم نگه داشتن خاک و بستر کشت، بیشتر از سایر کودها مورد استفاده قرار می‌گیرد و مصرف آن بر دیگر کودها ترجیح داده می‌شود.

مزایای کودحیوانی اسب در کشاورزی چیست؟

عمده‌ترین مصرف سرگین اسب در کشاورزی، اصلاح خاک‌های شور، آهکی و فقیر است. همچنین، این کود به عنوان یکی از روش‌های تأمین ماده آلی خاک شناخته می‌شود. سرگین اسب به دلیل خاصیت اسفنجی خود و توانایی در نگهداری رطوبت در خاک، به ویژه هنگام کاشت بذرها، کاربرد زیادی دارد. از آنجا که این کود به حفظ رطوبت خاک کمک می‌کند، به طور خاص در کاشت بذر چمن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در خاک‌های سرد، استفاده از کود اسب قبل از بذرپاشی و کشت سبزیجات، تأثیر زیادی در جوانه‌زنی بذرها با انرژی بیشتر، گرم نگه داشتن خاک و حفظ رطوبت آن دارد. همچنین، استفاده از کود اسب در چالکود و کانالکود می‌تواند منبع غذایی مناسبی برای درختان میوه باشد.

آیا کود اسب علف هرز دارد؟

علف‌های هرز در کودهای دامی ارتباط مستقیمی با خوراک و جیره غذایی حیوانات دارند؛ بنابراین، تمامی کودهای حیوانی حاوی علف هرز نیستند. اگر محل چرای اسب‌ها آلوده به علف هرز باشد یا آنها با علف هرز تغذیه شده باشند، بذور علف‌های هرز از طریق علوفه، دانه‌ها و غذاهای فرآوری شده وارد دستگاه هاضمه شده و به صورت زنده و سالم از آن عبور کرده و وارد مدفوع می‌شود. هر چه خوراک اسب کمتر آلوده به علف‌های هرز باشد، کود به دست آمده نیز دارای مقدار کمتری علف هرز خواهد بود.

برای کاهش علف‌های هرز در کود، باید آن را به مدت معینی با روش‌های مخصوص انبار کرد تا بذور علف‌های هرز تحت تأثیر فشار، دما و رطوبت پوسیده شده و قوه نامیه خود را از دست دهند. اگرچه دپو و انباشته کردن کودهای دامی می‌تواند تا حدی باعث از بین رفتن بذر علف‌های هرز شود، اما این فرایند به عواملی همچون مدت زمان دپو، دمای کود هنگام فرآوری و نوع دام بستگی دارد.

چگونه کودحیوانی اسب را فرآوری کنیم؟

اگر این حیوان به طور مداوم از علف‌های هرز تغذیه کرده و کود حاصل از آن حاوی علف‌های هرز باشد، بهتر است کود را فرآوری کنید تا هم کیفیت کمپوست به دست آمده نسبت به کود اولیه بهتر شود و هم در آینده از مزاحمت‌های علف‌های هرز و حشرات جلوگیری کنید. توصیه می‌شود برای فرآوری سرگین اسب، ابتدا به مقدار برابر، کود گاوی تهیه کرده و آن را با هم ترکیب کنید تا میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌های تجزیه‌کننده سرعت بیشتری در تجزیه سرگین  داشته باشند. علاوه بر این، پس از پایان فرایند پوسیدگی، کمپوست غنی‌تر و مواد غذایی کامل‌تری به دست خواهید آورد.

نکته: در صورت تمایل، می‌توانید کمتر از 10% از مقدار کل کود را با کود مرغی ترکیب کنید.

بهتر است برای پوساندن کود، محل را دور از مناطق مسکونی انتخاب کنید تا از تجمع حشرات و بوی آزاردهنده آن در محیط جلوگیری شود. اگر محل دپوی کود روی سطح زمین باشد و باعث تشکیل تپه‌ای از کود بر سطح خاک شود، نیاز به حصارهایی برای محافظت از آن در برابر باد و طوفان وجود دارد.

برای پوساندن کود دامی، بهتر است ابتدا گودالی کوچک حفر کنید (به‌گونه‌ای که بتوانید در آینده کود دپو شده را مرتباً زیر و رو کنید). این کار موجب محافظت و نگهداری بهتر کود می‌شود. عمق گودال نیز نباید بیشتر از نیم متر باشد.

نکات مهم در فرآیند تجزیه کود دامی برای از بین بردن بذور علف‌های هرز

برای تجزیه مؤثر کود و از بین بردن بذور علف‌های هرز زنده، فعالیت ارگانیسم‌ها، اعم از قارچ‌ها و باکتری‌ها، ضروری است. این ارگانیسم‌ها برای تجزیه کود به نسبت کربن به نیتروژن 25 تا 30 نیاز دارند، در حالی که درصد کربن به نیتروژن در کود دامی معمولاً 20 است. بنابراین، نیازی به اضافه کردن کود اوره به کود دامی نیست. (اوره بیشتر برای پوساندن برگ‌ها، کمپوست‌های خانگی، کاه و کلش گندم یا خرده چوب‌ها استفاده می‌شود).

برای تسریع فرآیند تجزیه، باید دما و رطوبت داخل کود دپو شده به حدود 60 درجه سانتی‌گراد و رطوبت 70 درصد برسد. این شرایط مستلزم تأمین جریان هوای مناسب است تا فعالیت میکروارگانیسم‌های هوازی به حداکثر خود برسد.