کود کبوترچیست؟

مدفوع کبوتر که به کود کبوتر نیز شناخته میشود.از فضله کبوتربه دست آمده و به دلیل مقادیر فراوان مواد غذایی از جمله نیتروژن ،فسفر و پتاسیم برای گیاهان و به عنوان کود برای درختان استفاده می شود. براساس نوع کبوتری که فضله آن جمع‌آوری‌شده دارای انواع کود کبوترچاهی، کود کبوتروحشی و کود کبوتر اهلی/زینتی می‌شود.

برحسب نوع عرضه در انواع فله، پاک‌شده، آسیاب شده و غنی‌شده گرانولی و حتی شیرابه گیری شده ارائه می‌گردد.کود فرآوری شده و کمپوست کبوترمیتواند یکی از بهترین گزینه ها برای تغذیه درختان باشد.

نکته قابل توجه: درکود های حیوانی هرچه جثه حیوان کوچکتر باشد کود به عمل آمده غنی تر و دارای مواد غذایی بیشتری میباشد و هرچه جثه حیوان بزرگترباشد؛ کود به عمل آمده برای اصلاح خاک های سرد، شور و آهکی مناسب تر میباشد. برای مثال ارزش غذایی کود گوسفندی نسبت به کود گاوی بیشتر بوده و از کود کبوتر نسبت به کود مرغی  به دلیل ارزش غذایی بیشتر تا. 20%کمتر میتوان استفاده کرد.

مزایای کود کبوتر برای کشاورزی

عناصر و مواد تشکیل‌دهنده کمپوست کبوتر شامل نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K)، منیزیم (Mg) و کلسیم (Ca) است. این کود نسبت به کودهای به‌دست‌آمده از حیواناتی با جثه بزرگتر مانند گاو، اسب و گوسفند تأثیر کمتری بر اصلاح ساختمان خاک دارد، اما اثرگذاری بسیار بیشتری بر رشد گیاه، ریشه‌دهی، گل‌دهی و میوه‌دهی دارد.

استفاده از فضله کبوتر به‌صورت شیرابه در دوران سایزگیری میوه‌ها می‌تواند به  افزایش سایز، طعم و کیفیت محصول کمک زیادی کند.

نحوه استفاده از کود کبوتر در کشاورزی:

اگرچه می‌توان فضله کبوتر را با کودهای گاوی، گوسفندی و کود اسب ترکیب کرده و پس از فرآوری به روش دپو، آن را به زمین زراعی اضافه کرد، اما به دلیل خاصیت اسیدی و عدم وجود علف‌های هرز در کود کبوتر، بسیاری از کشاورزان ابتدا فضله خشک شده کبوتر را پودر کرده و سپس به خاک اضافه می‌کنند.

پس از زیر و رو کردن و شخم زدن خاک، این ترکیب به‌طور همگن با خاک مخلوط شده و با آبیاری‌های بعد از شخم به‌طور کامل جذب گیاه می‌شود و تأثیرات خود را بر رشد گیاه می‌گذارد.

از کود کبوتر می‌توان به روش‌های چالکود یا کانالکود و همچنین روش شیرابه‌گیری نیز استفاده کرد.

چالکود و استفاده از کود کبوتر برای درختان میوه

برای ساخت یک کمپوست مرغوب مناسب چالکود، می‌توانید از ترکیب کود گاوی، اسبی یا گوسفندی استفاده کرده و فضله کبوتر را به آن اضافه کنید. همچنین، 20% از مقدار کل کود را می‌توان با کاه و کُلش گندم، خاک اره و حتی زباله‌های تر شهری مانند پوست میوه‌جات و باقیمانده سبزیجات ترکیب کرد.

پس از فرآوری کود، با توجه به نیاز غذایی درخت، مقدار کود محاسبه‌شده را در اطراف تنه درخت و در انتهای یک‌سوم شاخه‌های جانبی به‌صورت شیار کود و به عمق 20-30 سانتی‌متر در اختیار ریشه‌های موئین قرار می‌دهیم.

بهترین زمان انجام این عملیات اواخر پاییز و اوایل زمستان است، تا هنگام بیدار شدن درخت و گرم شدن خاک، منابع غذایی به راحتی در دسترس ریشه‌ها قرار بگیرد.

نحوه شیرابه‌گیری کود کبوتر در کشاورزی

برای شیرابه‌گیری فضله کبوتر در مقیاس کم، می‌توانید به ازای 15 کیلوگرم از فضله کبوتر، مخزن آبی به حجم 200 لیتر در نظر گرفته و فضله کبوتر را به آن اضافه کنید. سپس به مدت یک هفته تا ده روز، روزانه یک‌بار محلول ترکیب‌شده را هم بزنید.

برای بالا بردن کیفیت و نتیجه‌گیری بهتر از کود شیرابه‌گیری‌شده، می‌توانید 300 گرم هیومیک اسید یا فولویک اسید را به آن اضافه کنید.

نحوه شیرابه‌گیری کود مرغی و کود شترمرغ نیز به همین صورت است، که برای مقیاس بیشتر از استخرهای ذخیره آب استفاده می‌شود.

نکته مهم: در شیرابه‌گیری کود، ترکیب و هم‌زدن مرتب کود است که در مقیاس بالا و در استخرها از کفکش‌های بزرگ استفاده می‌شود.

مضرات کود کبوتر:

در صورت استفاده از فضله کبوتر در غلظت نامناسب، ممکن است ریشه گیاهان بسوزد یا آسیب جدی به گیاه وارد شود. بهتر است از فضله کبوتر تازه استفاده نشود، زیرا تماس مستقیم کود با ریشه گیاه تأثیر سوزانندگی روی ریشه دارد.

فضله کبوتر حاوی مقادیر زیادی آمونیاک است و به شدت باعث جذب برخی آفات مانند لیسک‌ها می‌شود. البته می‌توان از این ویژگی برای به تله انداختن لیسک‌ها استفاده کرد.

به دلیل بیماری‌های مشترک کبوتر و انسان و امکان انتقال آن به بدن، هنگام فرآوری کمپوست، شیرابه‌گیری و یا آسیاب کردن کود، لازم است نکات بهداشتی رعایت شود (مانند استفاده از ماسک، دستکش و لباس مخصوص).

کود کبوتردر صنایع مختلف:

علاوه بر مصارف کشاورزی، از فضله کبوتر در صنایع مختلفی مانند ساخت باروت و دباغی چرم نیز استفاده می‌شود.

مدفوع کبوتر حاوی نیتروژن بالا بوده و به‌عنوان منبع نیترات پتاسیم، که یکی از سه ماده اصلی تشکیل‌دهنده باروت است، به شمار می‌آید. نیترات پتاسیم از فضله کبوتر (guano pigeon) استخراج می‌شود و مخلوط آن با زغال چوب و گوگرد برای ساخت باروت به کار می‌رود.