روی( zn)
روی یکی از عناصر کلیدی در ساختار کوفاکتورهای آنزیمی مختلف است. این عنصر نقش مهمی در طویل شدن میان‌گره‌ها داشته و علاوه بر آن، در رشد دانه گرده، افزایش متابولیسم اکسین، سنتز پروتئین و کربوهیدرات‌ها نیز مؤثر است. در خاک، معمولاً کمبود این عنصر مشاهده می‌شود و عواملی مانند اسیدیته بالا می‌توانند تأثیر منفی بر جذب این عنصر داشته باشند. این مشکل در خاک‌های شنی و سبک شدت بیشتری پیدا می‌کند.
در صورت کمبود این عنصر در گیاه و عدم تأمین آن پیش از گلدهی، محلول‌پاشی‌های کلسیم نیز مؤثر نخواهد بود و میزان کلسیم میوه افزایش نخواهد یافت. کمبود این عنصر باعث کاهش سطح RNA شده و در نتیجه، فرآیند پروتئین‌سازی کاهش می‌یابد که این امر به بروز مشکلاتی در تقسیم سلولی منجر می‌شود.
این عنصر در متابولیسم نیترات نیز نقش داشته و در گیاهانی که با نیترات تغذیه شده اما دچار کمبود روی هستند، عملکرد گیاه کاهش می‌یابد.
بخش مهمی از این عنصر به عنوان جزء ساختمانی برخی از کانی‌های رسی محسوب می‌شود و می‌تواند در شبکه کریستالی، جایگزین عنصر منیزیم (Mg) گردد.
بخش دیگری از این عنصر نیز به‌صورت جذب سطحی بر اکسیدها، هیدروکسیدها و اکسی‌هیدروکسیدهای آهن و آلومینیوم، همچنین بر کربنات‌ها مشاهده می‌شود. علاوه بر این، مقداری از روی در خاک به‌صورت ترکیب با ماده آلی وجود دارد.
نقش روی(Zn) در متابولیسم گیاه
عنصر (Zn)، به‌جز نقش آن در ساختار برخی آنزیم‌ها، نقش ساختاری شناخته‌شده‌ای در گیاه ندارد و برخلاف سایر عناصر، در واکنش‌های اکسیداسیون و احیا نیز شرکت نمی‌کند. با این حال، این فلز فعال‌کننده‌ی برخی آنزیم‌های گیاهی است. به‌عنوان مثال، در برخی آنزیم‌های کلروپلاست نقش داشته و بر سرعت فتوسنتز تأثیر می‌گذارد.در نتیجه، کمبود روی (Zn) باعث کاهش تنفس در گیاهان می‌شود.
سوپرلوکس | قدرت روی، پنهان در فرمولی لوکس
رشد واقعی از جزئیات شروع می‌شه – و عنصر روی یکی از ریزترین اما حیاتی‌ترین عناصر برای توسعه سالم گیاهه.
سوپرلوکس پرو با تأمین هدفمند روی، مسیر رشد گیاه رو از ریشه تا برگ‌ها متحول می‌کنه:
✅ تحریک جوانه‌زنی و رشد ساقه
✅ جلوگیری از کوچک‌برگی و بدشکلی برگ
✅ فعال‌سازی آنزیم‌های حیاتی و تعادل هورمونی
✅ مناسب برای تمام مراحل رشد – از آغاز تا باردهی
🌿 سوپرلوکس پرو یعنی لوکس‌ترین ترکیب برای قوی‌ترین رشد.
علائم کمبود روی در گیاه
• زردی در برگ‌های جوان، شبیه به کلروز آهن، و در موارد حاد، سفید شدن برگ که ابتدا در برگ‌های بالایی و جوان مشاهده می‌شود.
• کاهش فاصله میان‌گره‌ها و جارویی شدن سرشاخه‌ها.
• ریزبرگی شاخه‌های بارده.
• ریزش شدید میوه‌ها.
علائم سمیّت (Zn) در گیاهان
در بسیاری از موارد، مسمومیت (Zn) در خاک‌های بسیار اسیدی با مقدار روی بالا اتفاق می‌افتد. هنگام مسمومیت این عنصر در گیاهان، ابتدا برگ‌ها کوچک شده و سپس زرد شدن آن‌ها آغاز می‌شود و لکه‌های قرمز یا قهوه‌ای روی برگ‌ها تشکیل می‌گردد.
در برخی دیگر از گیاهان، این عنصر باعث تغییر رنگ شبکه رگ‌برگ‌های برگ به سبز تیره و حتی سیاه شدن آن‌ها می‌شود. همچنین، مسمومیت (Zn) موجب جلوگیری از جذب کلسیم می‌گردد.
در گیاهان حساس به این عنصر ، علائم مسمومیت در غلظت‌های بالای 100ppm مشاهده می‌شود، درحالی‌که در برخی از گیاهان، تا غلظت 250ppm نیز علائم مسمومیت بروز نمی‌کند.
منابع کودی مختلف برای تأمین عنصر (zn)
سولفات روی خشک، دارای 34 درصد روی
کمپوست‌های مختلف و ماده آلی با 0.2 درصد روی
کلات روی (سکوسترین روی) با حدود 14 درصد روی
کودهای حاوی روی مانند فروتست
(منابع دیگر، مانند اکسید روی، به دلیل حلالیت پایین برای محلول‌پاشی استفاده نمی‌شوند. همچنین، به دلیل آهکی بودن خاک‌های ایران، مصرف این کود در خاک نیز توصیه نمی‌شود.)
مزایای عنصر (Zn) در گیاهان
1_ افزایش سطح برگ درختان (روی باعث افزایش برگ‌های جوان و جدید می‌شود).
2_ کاهش سرخشکیدگی در باغات.
3_ روی در ساخت هورمون اکسین نقش مهمی دارد و موجب رشد طولی سلول‌ها و شروع بهتر گیاه در اوایل فصل می‌شود.
4_ کاهش میان‌گره‌ها و افزایش تناژ.
5_ جلوگیری از کوچک شدن و ریزش میوه‌ها.
6_ کمک به افزایش درصد تلقیح در دوران گلدهی.
7_ بهبود ساختار حافظتی و تقویت مکانیزم دفاعی گیاه.
8_ تأثیر در بهبود وضعیت کلروپلاست و متعاقب آن، افزایش فتوسنتز گیاه.
فروتست پرو | روی، راز میوه‌های درشت و سالم
اگه دنبال میوه‌هایی درشت‌تر، خوش‌فرم‌تر و با رشد یکنواخت هستی، وقتشه عنصر روی رو جدی بگیری.
فروتست پرو لوکس گرین با دوز دقیق روی فعال و قابل جذب، یکی از حرفه‌ای‌ترین فرمول‌های تغذیه‌ای برای درختان و صیفی‌جاته.
✅ افزایش تقسیم سلولی در فاز میوه‌دهی
✅ جلوگیری از ریزش و بدفرمی میوه
✅ تقویت گلدهی و تشکیل میوه کامل
✅ مناسب برای باغات میوه، پسته، انگور و صیفی‌جات
🍇 با فروتست پرو، هر گل به یه میوه با ارزش تبدیل می‌شه.
دلایل بروز کمبود (Zn) در گیاه چیست؟
جذب (Zn) توسط گیاه از طریق دو مکانیسم فعال و غیرفعال انجام می‌شود که بخش عمده‌ی آن از طریق جذب فعال صورت می‌گیرد. این فلز از طریق آوندهای چوبی از ریشه به دیگر اندام‌های گیاه هدایت می‌شود.
1_عوامل محیطی
ازآنجایی‌که انتقال (Zn) در خاک به‌صورت انتشار انجام می‌شود، میزان رطوبت خاک بر فراهمی این فلز برای گیاه تأثیرگذار است.
نکته‌ی دیگر درباره‌ی تأثیر رطوبت بر فراهمی (Zn) این است که در مزارع برنج‌کاری (غرقاب)، کمبود این فلز یکی از مشکلات تغذیه‌ای مهم محسوب می‌شود. علت این کمبود، وجود سولفید زیاد در این خاک‌ها است. در چنین شرایطی، سولفید با روی ترکیب شده و روی به‌صورت سولفید روی رسوب می‌کند، در نتیجه از دسترس ریشه خارج می‌شود.
2_عوامل دمایی
به دلیل جذب عنصر (Zn) به‌صورت فعال، سوخت‌وساز گیاهی می‌تواند میزان جذب آن را کنترل کند. دما با تأثیر بر سوخت‌وساز گیاهی، بر جذب روی اثرگذار بوده و با افزایش دما، جذب روی نیز افزایش می‌یابد.
با کاهش دما و سرد شدن خاک، انتقال این فلز از ریشه به شاخه‌ها و اندام‌های هوایی کاهش می‌یابد. به همین دلیل، در فصول سرد، محلول‌پاشی این فلز مؤثرتر از مصرف خاکی آن است.
3_بافت خاک
عواملی که بر تحرک و یا تغییر شکل روی در خاک تأثیر داشته باشند، بر فراهمی آن در خاک نیز اثرگذار هستند.
سنگ‌ها یا مواد مادری تشکیل‌دهنده‌ی خاک‌ها، مقادیر متفاوتی از عناصر مختلف، از جمله (Zn)، دارند. به همین دلیل، خاک‌های حاصل از آن‌ها نیز حاوی مقادیر متفاوتی از روی هستند.
برای مثال:
خاک‌های حاصل از سنگ‌های آذرین بازی، نظیر بازالت و گابرو، در مقایسه با سنگ‌های آذرین اسیدی، سنگ‌های دگرگونی و سنگ‌های رسوبی نظیر سنگ آهک و ماسه‌سنگ، روی بیشتری دارند.
4_کود ها و ترکیبات فسفاته
در خاک‌هایی با مقادیر بالای فسفات، چه به‌صورت مقادیر بالای فسفات موجود در خاک و چه به‌صورت مصرف بی‌رویّه کودهای فسفاته، علائم ناشی از کمبود عنصر (Zn) در گیاهان مشاهده می‌شود.
5_آبیاری غرقابی
در خاک‌هایی که به‌صورت غرقابی آبیاری می‌شوند، به مراتب بیشتر از خاک‌های خشک کمبود این عنصر مشاهده می‌شود.
برای مثال: برنج در خاک‌های آهکی در شرایط غرقابی دچار کمبود(Zn) شده و علائم این کمبود به سرعت بروز می‌کند. در صورتی که اگر در همین زمین‌ها گندم کشت شود، رشد طبیعی خواهد داشت.
آیرون میکرو | وقتی روی کنار آهن، گیاه رو زنده‌تر می‌کنه
بیشتر کودهای آهن فقط برای رفع زردی‌ان. اما آیرون میکرو یه پکیج هوشمنده؛ ترکیبی از آهن و روی فعال که نه‌فقط رنگ برگ، بلکه قدرت رشد، مقاومت و سلامت گیاه رو هم ارتقا می‌ده.
✅ روی برای توسعه بافت‌های جدید و جوانه‌های زایشی
✅ جلوگیری از کوتولگی و ناهنجاری رشد
✅ افزایش اثر آهن و جذب هم‌زمان دو ریزمغذی کلیدی
✅ ایده‌آل برای گیاهان دچار توقف رشد یا تنش
🌱 آیرون میکرو ؛ وقتی آهن و روی، دوشادوش، گیاهت رو متحول می‌کنن.